هدف از نوشتن طرح توجیهی

طرح توجیهی برای خود متقاضی:

 هدف از تدوین طرح توجیهی این است که سرمایه‌گذار متوجه گردد که پروژه از ابعاد مختلف فنی، مالی و بازار در چه وضعیتی میباشد. پس از نوشته شدن طرح توجیهی کامل،  متقاضی بازده مالی در یک طرح سرمایه‌گذاری را متوجه میشود ؟ابعاد فنی طرح سرمایه گذاری چگونه میباشد؟ آیامحصول یا خدمات تولید شده بازار دارد‌؟ پروژه با چه ریسک‌هایی روبروست‌؟ کمترین سرمایه‌گذاری ممکن برای پروژه چقدر میباشد؟  

در چنین وضعیتی تجزیه و تحلیل اطلاعات واقعی بازار با روش درست و با جزئیات دقیق بسیار مهم باشد. چرا که سرمایه‌گذار پیش از آنکه با ضرر و زیان‌های بزرگ در ابعاد واقعی پروژه روبرو شود‌، انتظار دارد با درصد ناچیزی از هزینه (‌هزینه طرح توجیهی) ابعاد مختلف موضوع سرمایه‌گذاری را تجزیه و تحلیل کند‌. در چنین مواقعی گاه لازم است برخی ابعاد پروژه بصورت دقیق‌تر و با جزئیات بیشتری مورد بررسی قرار گیرد‌. مثلاً شاید لازم باشد برای مطالعه بازار از روشهای میدانی هم استفاده شود . یا برای کم کردن از ریسک فنی از کارخانه تولید‌کننده ماشین آلات و یا کارخانجات تولید‌کننده محصول طرح بازدیدهایی صورت گیرد‌. در هر حال این نوع از طرح توجیهی با توجه به خواست متقاضی باید با دقت و جزئیات لازم تدوین شود‌، چرا که در نهایت متقاضی بدنبال آن است که تصمیم بگیرد تا پروژه را انجام شود یا خیر‌.

ب- طرح توجیهی برای اخذ تسهیلات یا جذب سرمایه‌گذار‌:

 گاهی طرح توجیهی برای تامین مالی طرح از طریق تسهیلات یا جذب سرمایه‌گذار خارجی‌، یا جلب مشارکت سرمایه‌گذار داخلی نوشته گردد. در چنین حالتی متقاضی یا سفارش دهنده طرح نه تنها در انجام پروژه تردید ندارد بلکه به ابعاد مختلف پروژه مسلط باشد اما برای اینکه مرجع تامین مالی (بانک یا سرمایه گذار) نسبت به پروژه اشراف پیدا کند، اقدام به نوشتن طرح توجیهی می‌کند‌. بدیهی است در چنین حالتی طرح توجیهی باید بوسیله یک مشاور معتبر نوشته شود‌. علاوه بر این‌، باید فرمت مورد نظر بانک یا تامین‌کننده مالی نیز رعایت گردد‌. در شرایط فعلی بعضی از بانک‌ها فرمت‌های خاص خودشان را دارا هستند و طرح توجیهی را فقط در همان فرمت بررسی می‌کنند اما برخی دیگر فرمت خاص ندارند و طرح را درفرمت‌های مختلف جهت بررسی مورد پذیرش قرار می‌دهند‌.

ج- طرح  توجیهی (امکان ‌سنجی) برای گرفتن زمین از منابع طبیعی جهت پروژه های کشاورزی:

 اخذ زمین از مناطق ویژه اقتصادی یا مناطق آزاد جهت پروژه‌های صنعتی‌، گرفتن زمین از سازمان بنادرجهت ارائه خدمات بندری یا انجام فعالیت های صنعتی از جمله مواردی هستند که نیاز به طرح توجیهی دارند. اینگونه طرح‌های توجیهی بسته به مرجع ذیربط از کیفیت متفاوتی برخوردارند‌. برخی از این سازمان‌ها بسیار سختگیر بوده و طرح توجیهی که برای این سازمان‌ها نوشته می‌شود باید در حد طرح توجیهی بانکی ((Bankableباشد‌. دربرخی از این سازمان‌ها نیز با یک طرح امکان‌ سنجی در حد پیش‌طرح(Pre-FS)می‌توان نسبت به اجاره یا کمک زمین اقدام نمود.

د- طرح توجیهی (امکان سنجی) به منظور اخذ مجوز:

وزارت صنعت‌، معدن تجارت و وزارت جهاد کشاورزی از جمله وزارتخانه‌هایی هستند که گرفتن جواز تاسیس (‌یا موافقت اصولی‌) از آنها منوط به ارائه یک طرح میباشد. البته این طرح در حد یک پیش طرح توجیهی Pre-FS بوده و جزئیات زیادی ندارد‌. البته آن هم اگر با کیفیت لازم نوشته نشود ممکن است موجب هزینه‌های اضافی شود. مثلا اگر میزان ظرفیت برق در طرح بیش از حد لازم باشد‌، ممکن است سازمان صنعت‌، معدن تجارت متقاضی را مجبور کند که هزینه ترانس برق را بپردازد و یا بالعکس اگر میزان برق مصرفی کمتر از حد نیاز ارزیابی شود ممکن باشد در زمان اجرا موجب دوباره کاری‌، اصلاح جواز و اتلاف زمان شود.